Osmangazi Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Erşahin Ahmet Ayhün, asırlardan beri ihya edilen Mevlit, Regaib, Mi‘rac, Berat ve Kadir gibi kandil gecelerinin İslam toplumlarının hayatında önemli bir yere sahip olduğunu, Peygamber sevgisinin bir tezahürü olarak ortaya çıktığını belirtti.
Eskişehir Türk Ocağı tarafından düzenlenen Perşembe Sohbetlerinde bu hafta “İslam’da Kandil Geleneği ve Regaib Kandili” Eskişehir Türk Ocağı’nda konuşuldu. Ayhün, konuşmasına, ‘Mahya’ kültürü hakkında bilgiler vererek başladı. Hayat kökünden türeyen mahya kelimesinin Hazreti Peygambere salat ü selam getirilen meclis, zikir meclisi anlamlarına geldiğini anlatan Erşahin Ahmet Ayhün, “Bu tür zikir meclisleri de genellikle akşam namazından sonra “geceyi uyanık geçirip, ihya etmek” için kurulduklarından dolayı mahya meclisi denilmiştir. İbni Batuta, İslam dünyasında bazı mübarek gecelere leyletu’l-mahya denildiğinden bahseder. Hicri 9 asırda Mahyâ gecelerinde Ezher Camii sabaha kadar açık kalıyor, cami mum ve kandillerle donatılıyordu. İlerleyen asırlarda Şam Umeyye Camii’nde de mahya meclisleri düzenlenmeye başlanmıştır. Osmanlı Sultanlarından II. Selim döneminde mahya gecelerinde cami ve minareler kandiller yakılarak aydınlatılınca, bu gecelere kandil geceleri denilmiştir. Halk arasında bazen başına Arapça gece anlamına gelen Leyl kelimesi eklenerek de leyle-i miraç, leyle-i kadir şeklinde de ifade edildiği de olmuştur” dedi.
Asırlardan beri ihya edilmesi gelenek haline geldi
Peygamber sevgisinin bir tezahürü olarak ortaya çıkan bu hareketin dalga dalga İslam coğrafyasına yayıldığını belirten Ayhün şunları söyledi;
“Asırlardan beri ihya edilmesi gelenek haline gelen Mevlit, Regaib, Mi‘rac, Berat ve Kadir geceleri İslam toplumlarının hayatında önemli bir yere sahiptir. Manevi duyguların yükseldiği, kardeşlik ve akrabalık bağlarının kuvvetlendiği, komşuluk ilişkilerinin tazelendiği, toplumda dargınlıkların kırgınların giderilip huzurun sağlandığı kandil geceleri toplumun her kesimini kucaklayarak sosyal hayatı olumlu yönde etkilerken bir yanda da Müslümanları Ramazan atmosferine ve bayram sevincine adım adım hazırlamaktadır. Bu minvalde üç ayların ilk Cuma gecesine rağbet gösterilip ihya edilmesinden dolayı rağbet edilen manasında Regaib kandili denilmiştir. Asırlardan beri Müslüman toplumları tarafından ihya edilegelen Regaib gecesi günümüzde de çeşitli ibadet ve etkinliklerle canlı tutulmaktadır.”
Soru ve cevaplardan sonra ilgiyle takip edilen konuşma Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Kurucu Dekanı Prof. Dr. Mehmet Maksudoğlu’nun konuşmacı Erşahin Ahmet Ayhün’e verdiği hediye ve şükran beratı takdimi ile sonlandı.