Ankara’da faaliyetlerini sürdüren Başkent Kozanlılar Derneği bir kültür hizmeti olarak 2 Haziran Kozan’ın Kurtuluşu 103. Yılı için Kozan’dan Sivas’a 1919” adlı eseri yayınlandı.
Adanalı Yazar Yusuf Delikoca tarafından uzun yıllar yapılan alan taraması ve arşiv çalışmasıyla yazılan eserde, Sivas Kongresi’ne giderek 1 Kasım 1919 tarihinde Mustafa Kemal Paşa ile görüşerek Kurtuluş Savaşı’nda Adana Cephesi’nin açılmasını sağlayan ve Milli Mücadele’nin Adana başlamasına vesile olan Kozanlı dört kahramanın mücadelesi ve Ermeni zulmü anlatılıyor.
Yazar Yusuf Delikoca, “Çukurova ve Kozan’ın haksız ve hukuksuz bir şekilde Fransızlar tarafından işgal edilerek, Ermeni çeteleri tarafından büyük bir yağma ve katliamlara uğraması sonucu ilk direniş Saim Bey gibi kahramanlarla Kozan’da başlamıştır. Kozanlı Topaloğlu Halil Efendi, Sehlikoğlu Hasan Efendi, Kurtoğlu Hulusi ve Emmi Mustafa Faik Üstün zulme uğramış, sürgün edilmiş, Kozan dağlarından ilk Kuvayı Milliye ateşini yakmışlar ve Sivas Kongresi’ne giderek Mustafa Kemal Paşa ile görüşerek Adana Cephesi’nin açılmasını sağlamışlardır. Bu adım Adana’nın kurtuluşu için ilk büyük adımdır. Vermiş oldukları milli ve kutsal mücadele hiçbir zaman unutulmamalıdır” dedi.
Kitap, İstiklal Madalyalı Milli Kahraman Halil Topaloğlu’nun torunu ve Başkent Kozanlılar Dernek Başkanı Ahmet Topaloğlu’nun danışmanlığında ve ana sponsorluğunda yayınlandı. Kozan’daki okullara, kütüphanelerine ve okumak isteyen Kozanlılara armağan edileceği bildiren Ahmet Topaloğlu kitapla ilgili olarak şunları söyledi:
"Bu eserin oluşmasında Bayrak Şairi Arif Nihat Asya’nın ’Vatan Kozan’sız olmaz’ diyerek başlayan o muhteşem şiirinin ilham kaynağı olması biz Kozanlılar için bir onur kaynağı olmuştur. Bunun yanında kahraman atalarımızın şeref öyküsüdür. Vatan topraklarının düşman işgalinden kurtuluşu için ilk büyük adım atıldığı gibi Cumhuriyet’e giden yolda Kozan’ın tarihe altın harflerle yazılan bir kahramanlık destanıdır. Cumhuriyet tarihine Kozanlı atalarımızın kahramanca mücadelesi ve Mustafa Kemal Paşa ile Sivas Kongresi’nde görüşmesi 100 yıldır unutulmamıştır. ’Kozan’dan Sivas’a 1919’ adlı bu eserle hiçbir zaman unutulmayacaktır. 2 Haziran 1920 tarihinde düşman işgalinden kurtulan Türk Yurdu Kozan daima Türk yurdu olarak kalacaktır. Başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları olmak üzere Kozan’ın kurtuluşu için can veren Kaymakam Saim Bey ve tüm şehitlerimizi ve gazilerimizi saygı ve rahmetle anıyorum.”